Οι εμπόλεμες πλευρές Ουκρανία και Ρωσία ετοιμάζονται να ξεκινήσουν τις πρώτες τους απευθείας συνομιλίες μετά από περισσότερα από τρία χρόνια, με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να μην περιλαμβάνεται στον κατάλογο των συμμετεχόντων.
Η ρωσική αντιπροσωπεία έφτασε στην Τουρκία την Πέμπτη για τις διαπραγματεύσεις σχετικά με μια πιθανή κατάπαυση του πυρός με την Ουκρανία, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είπε ότι ενδέχεται να μεταβεί στην Τουρκία αν σημειωθεί πρόοδος στις πρώτες απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
«Ξέρετε, αν κάτι συνέβαινε, θα πήγαινα την Παρασκευή», δήλωσε ο Τραμπ από το Κατάρ.
Ο Αντρίι Κοβαλένκο, αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, έγραψε στην εφαρμογή Telegram ότι η έναρξη των συνομιλιών στις 10 π.μ. «δεν ήταν προγραμματισμένη και δεν ήταν αληθής».
«Ελπίζουμε ότι οι συνομιλίες που θα διεξαχθούν στην Ιστάνμπουλ μπορεί να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν για τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας
Ο Γενικός Γραμματεας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε δήλωσε τα εξής:
«Η Τουρκία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο εδώ, διότι έχει καλές σχέσεις με όλους τους σχετικούς εταίρους και θεωρείται ένας σοβαρός τόπος (διεξαγωγής συνάντησης)».
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε καλέσει τον Πούτιν να τον συναντήσει προσωπικά στην Ιστάνμπουλ, αλλά η ρωσική αντιπροσωπεία περιλαμβάνει ονόματα κατώτερου επιπέδου.
Ο Πούτιν είχε προτείνει τη διεξαγωγή συνομιλιών στις 15 Μαΐου στην Ιστάνμπουλ ως αντιπρόταση, αφότου η Ουκρανία και ευρωπαϊκά κράτη ζήτησαν την περασμένη εβδομάδα μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών.
Ο Ζελένσκι συμφώνησε, ωστόσο αυτή την εβδομάδα δήλωσε ότι εάν ο Πούτιν δεν παρευρεθεί αυτοπροσώπως, αυτό θα σήμαινε ότι δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για την ειρήνη.
«Αυτός είναι ο δικός του πόλεμος… Επομένως, οι διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνουν μαζί του», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ο Πούτιν είχε συνάντηση με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, καθώς και με τους επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών και του στρατού, ενόψει των συνομιλιών με την Ουκρανία στην Ιστάνμπουλ, ανακοίνωσε το Κρεμλίνο την Πέμπτη.
«Πριν από την αναχώρηση της αντιπροσωπείας μας για την Ιστάνμπουλ χθες το βράδυ, ο Πρόεδρος Πούτιν πραγματοποίησε σύσκεψη σχετικά με τις προετοιμασίες για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις με την ουκρανική πλευρά», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, στους δημοσιογράφους στη Μόσχα.
Στη συνάντηση παρέστησαν μέλη της ρωσικής διαπραγματευτικής ομάδας, καθώς και ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο υπουργός Άμυνας Αντρέι Μπελούσοφ, ο επικεφαλής της Ρωσικής Εθνοφρουράς, Βίκτορ Ζολότοφ, ο γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας, Σεργκέι Σοϊγκού, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, Βαλέρι Γκερασίμοφ, και ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, Αλεξάντερ Μπορτνίκοφ, δήλωσε ο Πεσκόφ.
Ο Πούτιν υπέγραψε την Τετάρτη διάταγμα για τη σύνθεση της αντιπροσωπείας της χώρας του στις απευθείας συνομιλίες με την Ουκρανία στην Ιστάνμπουλ την Πέμπτη.
Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από την έναρξη της επίθεσης τον Φεβρουάριο του 2022. Η Ρωσία έχει καταλάβει περίπου το ένα πέμπτο του ουκρανικού εδάφους, σε μία από τις χειρότερες συγκρούσεις στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Προειδοποίηση της Ευρώπης για κυρώσεις
Ο Μεντίνσκι θεωρείται ότι ασκεί επιρροή στην προώθηση των ιστορικών αξιώσεων της Ρωσίας επί της ουκρανικής επικράτειας.
Οι άλλοι τρεις διαπραγματευτές που κατονομάστηκαν ήταν ο υφυπουργός Εξωτερικών, Μιχαήλ Γκαλούζιν, ο υφυπουργός Άμυνας, Αλεξάντερ Φομίν και ο διευθυντής της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU, Ιγκόρ Κοστιούκοφ.
Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δηλώσει ότι θα επιβληθούν γρήγορα νέες κυρώσεις στη Ρωσία εάν οι συνομιλίες της Ιστάνμπουλ δεν αποδώσουν αποτελέσματα.
Την παραμονή των συνομιλιών, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι θα αποφασίσει τα επόμενα «βήματα» της Ουκρανίας με βάση το ποιος θα εκπροσωπήσει τη Μόσχα.
«Η Ουκρανία είναι έτοιμη για οποιαδήποτε μορφή διαπραγματεύσεων και δεν φοβόμαστε τις συναντήσεις. Αύριο “στην Τουρκία”», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Περιμένω να δω ποιος θα έρθει από τη Ρωσία. Τότε θα αποφασίσω ποια βήματα πρέπει να κάνει η Ουκρανία».
Η Ρωσία επιμένει ότι οι συνομιλίες πρέπει να αφορούν αυτό που αποκαλεί «τις βαθύτερες αιτίες» της σύγκρουσης, συμπεριλαμβανομένης της «αποναζιστικοποίησης» και της αποστρατιωτικοποίησης της Ουκρανίας.
Έχει επίσης επαναλάβει ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει εδάφη που έχουν καταληφθεί από ρωσικά στρατεύματα.
Το Κίεβο δήλωσε ότι δεν θα αναγνωρίσει τα εδάφη του ως ρωσικά, αν και ο Ζελένσκι έχει παραδεχτεί ότι η Ουκρανία μπορεί να τα ανακτήσει μόνο με διπλωματικά μέσα.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, θα βρίσκεται στην Ιστάνμπουλ την Παρασκευή. Ο Ρούμπιο συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Αντρίι Σιμπίχα, σε συνάντηση του ΝΑΤΟ στην Τουρκία την Τετάρτη.
Την Τετάρτη, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο στην Τουρκία.
«Δεν ξέρω αν (ο Πούτιν) θα είναι εκεί αν δεν είμαι εγώ εκεί», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους που τον συνόδευαν στην περιοδεία του στη Μέση Ανατολή.
«Ξέρω ότι θα ήθελε να είμαι εκεί και αυτό είναι μια πιθανότητα. Αν μπορούσαμε να τερματίσουμε τον πόλεμο, θα το σκεφτόμουν», είπε.