Մոսկվան պատրաստ է համաձայնության գալ Ուկրաինայում պատերազմի հարցում, հինգշաբթի օրը հայտարարել է Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը։ Լավրովի հայտարարությունը հնչեց այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կոչ արեց Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին դադարեցնել հարձակումները։ Թրամփի զանգը հազվադեպ քննադատության արժանացավ Կիևի վրա ամիսներ շարունակ տեղի ունեցած ամենամահաբեր հարձակումներից հետո։
«Մենք պատրաստ ենք համաձայնության գալ, բայց դեռ կան որոշ կոնկրետ կետեր, որոնք պետք է մշակվեն, և մենք հիմա զբաղված ենք դրանցով», - CBS News-ին տված հարցազրույցում ասել է Լավրովը։
Թրամփի հատուկ ներկայացուցիչ Սթիվ Վիտկոֆը, ինչպես սպասվում է, ուրբաթ կմեկնի Ռուսաստան՝ Պուտինի հետ հրադադարի շուրջ բանակցություններ վարելու համար։ Լավրովը հայտարարել է, որ բանակցային գործընթացը ճիշտ ուղղությամբ է շարժվում, և Վաշինգտոնի հետ բանակցությունները կշարունակվեն։
Լավրովն ասել է, որ ԱՄՆ նախագահը «հավանաբար աշխարհում միակ առաջնորդն է, որը գիտակցում է այս իրավիճակի արմատական պատճառները լուծելու անհրաժեշտությունը», սակայն հավելել է, որ Թրամփը «հստակ չի ուրվագծել համաձայնագրի տարրերը»։
Թրամփն, իր հերթին, ուղիղ կոչով դիմել է Պուտինին հինգշաբթի առավոտյան Կիևի վրա հրթիռային և անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումներից հետո, որոնց հետևանքով զոհվել է առնվազն 12 մարդ։ Այս հարձակումները Ռուսաստանի կողմից քաղաքացիական անձանց դեմ ուղղված մի շարք ավիահարվածների շարքից էին, չնայած Թրամփի՝ արյունահեղությունը արագորեն դադարեցնելու ջանքերին։
«Ես գոհ չեմ ռուսական հարձակումներից։ Դրանք ավելորդ են և ժամանակին չեն։ Վլադիմիր, կանգնի՛ր», - գրել է Թրամփը սոցիալական ցանցերում։ Թրամփը, որը ենթադրաբար կողմ է Ռուսաստանին, նաև հաճախ է քննադատել Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկուն։
Լրագրողների հարցին, թե ինչ զիջումների կգա Մոսկվան պատերազմը դադարեցնելու բանակցություններում, Թրամփը պատասխանեց. «Ամբողջ երկիրը վերցնելուց հրաժարվելը բավականին մեծ զիջում է»։
Ռուսաստանը հույս ուներ 2022 թվականին սկսել Ուկրաինայի վրա լայնածավալ ներխուժում՝ մի քանի օրվա ընթացքում գրավելով երկիրը, սակայն այդ ժամանակվանից ի վեր հայտնվել է արյունալի փակուղու մեջ, որը հանգեցրել է երկու կողմերի համար էլ մեծ կորուստների։
Ղրիմի հարցը
Վերջին ահաբեկչություններից հետո Զելենսկին կրճատել է Հարավային Աֆրիկա կատարած իր այցը և վերադարձել Կիև։ Իր հայտարարության մեջ նա կասկածի տակ դրեց, թե արդյոք Կիևի դաշնակիցները բավարար ջանքեր են գործադրում Պուտինին ճնշում գործադրելու համար՝ լիակատար և անվերապահ հրադադարի համար։
Հիշեցնելով, որ Թրամփը նախկինում Մոսկվային զգուշացրել էր հետևանքների մասին, եթե այն չդադարեցնի հակամարտությունը, Զելենսկին ասել է. «Ես չեմ տեսնում որևէ ուժեղ ճնշում Ռուսաստանի վրա կամ նոր պատժամիջոցների փաթեթներ»։ Չորեքշաբթի օրը Թրամփը մեղադրեց Զելենսկուն խաղաղության ջանքերը խոչընդոտելու մեջ՝ հրաժարվելով ճանաչել Ռուսաստանի պահանջները Ղրիմի նկատմամբ։ ԱՄՆ նախագահն ասել է, որ Ղրիմը «կորսվել է տարիներ առաջ»։
Մոսկվան Ղրիմի թերակղզին անեքսիայի ենթարկեց 2014 թվականին։ «Մենք անում ենք այն ամենը, ինչ մեր գործընկերներն են առաջարկում. մենք պարզապես չենք կարող անել այնպիսի բաներ, որոնք հակասում են մեր օրենքներին և Սահմանադրությանը», - ասել է Զելենսկին՝ ի պատասխան Ղրիմի մասին հարցին։
Ի պատասխան՝ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Մարկ Ռյուտեն հինգշաբթի օրը հայտարարեց, որ բանակցություններում պետք է առաջ շարժվի ոչ թե Կիևը, այլ Մոսկվան։ «Գնդակը հիմա ակնհայտորեն Ռուսաստանի դաշտում է», - լրագրողներին ասաց Ռյուտեն Սպիտակ տանը Թրամփի հետ հանդիպումից հետո։
«Նրանց դուրս բերեցին փլատակներից»
Ռուսաստանը չորեքշաբթի գիշերը և հինգշաբթի առավոտյան Ուկրաինայի տարածք է արձակել առնվազն 70 հրթիռ և 145 անօդաչու թռչող սարք։ Ուկրաինայի ռազմաօդային ուժերի տվյալներով՝ այս հարձակումների հիմնական թիրախը Կիևն էր։
«Ժամը 17:30-ի (14:30 GMT) դրությամբ Կիևի Սվյատոշինսկի շրջանում զոհերի թիվը հասել է 12-ի, իսկ վիրավորների թիվը՝ 90-ի», - հայտնել է Ուկրաինայի արտակարգ իրավիճակների ծառայությունը։ Գործակալությունը նաև հայտնել է, որ Ռուսաստանը թիրախավորում է Ուկրաինայի պաշտպանական արդյունաբերությունը, այդ թվում՝ հրթիռային վառելիք և վառոդ արտադրող օբյեկտները։
«Մենք թիրախավորում ենք միայն ռազմական թիրախները կամ ռազմական նպատակներով օգտագործվող քաղաքացիական օբյեկտները: Եթե սա ուկրաինական բանակի կողմից օգտագործվող թիրախ է, ապա Պաշտպանության նախարարությունը և տեղում գտնվող հրամանատարները իրավունք ունեն հարձակվել այդ թիրախների վրա», - CBS News-ին ասել է Լավրովը՝ հարվածների մասին հարցին ի պատասխան:
Ուկրաինան երեք տարվա ագրեսիայի ընթացքում ենթարկվել է Ռուսաստանի օդային հարվածների, սակայն Կիևի վրա հարձակումները, որն ավելի ուժեղ օդային պաշտպանություն ունի, քան մյուս քաղաքները, ավելի հազվադեպ են լինում։
Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին հայտարարել է, որ Ռուսաստանը հարձակումների ժամանակ օգտագործել է Հյուսիսային Կորեայում արտադրված բալիստիկ հրթիռ։ «Մարդկանց դուրս էին հանում փլատակներից», - AFP-ին ասել է Կիևում բնակվող 33-ամյա փաստաբան Օլենա Դավիդյուկը, հավելելով, որ տեսել է կոտրված պատուհաններ և «դռներ՝ հանված իրենց ծխնիներից»։
Կիևի հարձակումներից հետո Զելենսկին ասաց, որ ռուսական ուժերը հինգշաբթի օրը նույնպես հարձակվել են ուկրաինական դիրքերի վրա։ «Ըստ էության, ռուսները փորձեցին օգտվել զանգվածային հարձակումից և անցնել հարձակման։ Մինչ մեր ուժերի մեծ մասը կենտրոնացած էր հրթիռային և անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումներից պաշտպանվելու վրա, ռուսները զգալիորեն ակտիվացրին իրենց ցամաքային հարձակումը», - գրել է Զելենսկին X հարթակում։
