De Duitse regering heeft berichten ontkend waarin wordt gesuggereerd dat ze haar veto heeft uitgesproken over de verkoop van Eurofighter-jets aan Turkije, en benadrukt dat er geen beslissing is genomen onder de huidige interim-regering.

De verklaring, die vrijdag werd afgegeven, was een reactie op mediaberichten waarin werd gespeculeerd dat Berlijn het proces zou hebben tegengehouden vanwege politieke zorgen in verband met recente ontwikkelingen in Turkije.

Ambtenaren verduidelijkten dat dergelijke beslissingen zullen worden overgelaten aan de nieuwe regering, die naar verwachting begin mei aantreedt.

Turkije wil 40 Eurofighter Typhoon-jets aanschaffen—geavanceerde multifunctionele gevechtsvliegtuigen die gezamenlijk worden geproduceerd door het VK, Duitsland, Italië en Spanje. Als een van de vier partnerlanden in het programma is goedkeuring van Duitsland essentieel om de deal te laten doorgaan.

Ankara heeft al meerdere gesprekken gevoerd met het VK, waarbij het Britse Ministerie van Defensie in maart een formeel aanbod heeft ingediend.

Neutraal blijven

“Belangrijke kwesties met betrekking tot controle over wapenexporten vallen buiten het mandaat van de huidige demissionaire regering,” zei Tim-Niklas Wentzel, woordvoerder van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaatactie, vrijdag tegen Anadolu Agency.

“Over het algemeen geven we geen commentaar op interne besprekingen van de regering,” voegde hij eraan toe, verwijzend naar lopende coalitiebesprekingen.

Hoewel de verduidelijking van Berlijn de spanningen tijdelijk kan verminderen, zorgt de onzekerheid over de Eurofighter-deal voor bredere zorgen in Ankara.

Turkse functionarissen zien de kwestie niet alleen als een bilaterale defensietransactie, maar ook als een graadmeter voor de strategische benadering van Europa ten opzichte van Turkije, een belangrijke NAVO-bondgenoot.

Aylin Unver Noi, een expert in internationale betrekkingen, zei dat de gevolgen van een mislukte deal verder zouden reiken dan de Turks-Duitse betrekkingen.

“De uitdagingen waarmee Turkije de afgelopen jaren werd geconfronteerd door wapenembargo’s hebben het land ertoe aangezet zwaar te investeren in zijn binnenlandse defensie-industrie,” vertelde ze aan TRT World.

“Vanuit dit perspectief is diepere samenwerking op het en wapenlevering van vitaal belang—niet alleen voor de nationale veiligheid van Turkije, maar ook voor de Europese veiligheid als geheel.”

Ze benadrukte ook dat de betrokkenheid van Turkije bij door de EU geleide defensiemechanismen essentieel zou moeten zijn, ondanks de uitsluiting van het land van het €150 miljard SAFE-initiatief (European Security and Defence).

NAVO-gereedheid onder de aandacht

Ankara heeft defensiesamenwerking met Europese landen lang gezien als een pijler van solidariteit binnen de alliantie.

“De verkoop van Eurofighters is een lakmoesproef geworden voor de vraag of Europa Turkije echt als een strategische partner ziet,” zei Noi.

“De collectieve veiligheid van de NAVO hangt af van de tijdige levering van militair materieel tussen de lidstaten.”

De oorlog in Oekraïne heeft volgens Noi het belang van conventionele wapens en luchtverdedigingssystemen benadrukt, waardoor de inzet voor NAVO-gereedheid is verhoogd.

Alle ogen gericht op Berlijn’s volgende regering

De beslissing over de verkoop van de Eurofighter ligt nu bij de volgende Duitse coalitieregering. Een akkoord tussen de christendemocraten van Friedrich Merz en de centrumlinkse sociaaldemocraten zou kunnen leiden tot een nieuwe regering die al op 6 mei wordt beëdigd.

Waarnemers zeggen dat de manier waarop Merz de kwestie van de Eurofighter aanpakt, de toon kan zetten voor een nieuwe fase in de Duits-Turkse betrekkingen—ofwel door de strategische afstemming te versterken of door wantrouwen te verdiepen.

Voor Turkije gaat het bij het voortzetten van de deal om meer dan alleen de aanschaf van vliegtuigen. Het is een lakmoesproef voor vertrouwen en een signaal of Europa bereid is Ankara niet alleen als NAVO-bondgenoot te zien, maar ook als een echte partner in het vormgeven van de veiligheidsarchitectuur van het continent, aldus experts.

Merz, die waarschijnlijk de volgende Duitse bondskanselier wordt, heeft gepleit voor het versterken van de banden met Ankara en ziet Turkije als een cruciale partner in regionale veiligheid.