AQŞ ilbaşı Donal’d Tramp idaräse däwlät departamentı byudjetın yaqınça yartılaş kimetü turında uylıy, dip xäbär itä cirle mäğ’lümat çaraları.

Düşämbe könne “Washington Post” berençe bulıp xäbär itkän êçke memorandumğa kürä, 2026 finans yılı öçen täq’dim itelgän planda däwläte departamentına häm AQŞ Xalıqara üseş agentlığına (USAID) 28.4 milliard dollar bülenäçäk. Bu san 2025 yılğa Kongress tarafınnan raslanğan finanslaw külämennän 27 milliard dollarğa kimräk.

Memorandumğa kürä, gumanitar yärdäm 54%qa kimeteläçäk, ä global’ sälamätlek saqlaw finanslawı 55 %qa töşäçäk.

NATO häm BMO kebek 20 xalıqara oyışmağa yärdäm tuqtatılaçaq, ämma Xalıqara atom-töş ênergiyäse agentlığı häm Xalıqara grajdannar aviaśiyäse idaräse kebek berniçä oyışmağa maqsatlı öleş kertü däwam itäçäk.

Bu kiselülär Kongress tarafınnan raslanırğa tiyeş bulaçaq, ämma alar Cömhüriyätçe qanun çığaruçılar arasında da qarşılıqlarğa oçrıy ala.

Zur kimetülär

Bu bäxäslär Tramp idaräse häm milliarder İlon Mask citäkçelegendäge däwlät êffektivlığı departamentınıñ federal’ xökümätne tiz häm zur külämdä qısqartu êşçänlekläre belän ber ük waqıtqa turı kilde. Byudjetnı milliardlarça dollarğa kimetü häm meñlägän xezmätkärne êşennän azat itü täq’dim itelä.

Tramp berençe xakimiyäte çorında AQŞ diplomatiyäse häm yärdäm byudjetların yaqınça öçtän ber öleşkä kimetü täq’dime belän çıqqan ide. Läkin AQŞ federal’ xökümät byudjetın bilgeläwçe Kongress Trampnıñ bu täq’dimenä qarşı çıqtı.

Memorandum yazmalarına kürä, başqa täq’dimnär arasında çit illärgä yärdämneñ dürttän ber öleşen beterü, SPİD öçen beraz ayırıp, başqa global’ sälamätlek saqlaw finanslawın beterü, BMOğa fondlarnı tuqtatu, Äfğanstan xezmättäşlärenä yärdäm itüçe töp ofisnı yabu häm şaqtıy qaçaqlar häm möhacir programmalarnı kisü bar.