Rooms-Katholieke kardinalen beginnen woensdag met de taak om een nieuwe paus te kiezen. Ze sluiten zich af van de buitenwereld totdat ze de man hebben gekozen die zij hopen dat een diverse maar verdeelde wereldwijde Kerk kan verenigen.
In een proces dat teruggaat tot de middeleeuwen, zullen de kardinalen na een openbare mis in de Sint-Pietersbasiliek de met fresco's versierde Sixtijnse Kapel binnengaan. Daar beginnen ze hun geheime conclaaf om een opvolger te kiezen voor paus Franciscus, die vorige maand is overleden.
Al eeuwenlang wordt er geen paus gekozen op de eerste dag van een conclaaf, dus het stemmen kan enkele dagen duren voordat een van de kardinalen met de rode hoed de vereiste tweederdemeerderheid behaalt om de 267ste paus te worden.
Woensdag zal er slechts één stemronde zijn. Daarna kunnen de kardinalen maximaal vier keer per dag stemmen. Zwarte rook uit een schoorsteen op het dak van de kapel zal een onbesliste stemming markeren, terwijl witte rook en het afgaan van de klokken zal aangeven dat de 1,4 miljard leden tellende kerk een nieuwe leider heeft.
De afgelopen dagen hebben kardinalen verschillende meningen geuit over wat zij zoeken in de volgende paus.
Terwijl sommigen pleiten voor continuïteit met Franciscus' visie op hervorming, willen anderen terugkeren naar oude tradities. Veel kardinalen geven aan dat ze een meer voorspelbaar en gematigd pontificaat willen.
Een recordaantal van 133 kardinalen uit 70 landen zal de Sixtijnse Kapel betreden, een stijging ten opzichte van de 115 kardinalen uit 48 landen tijdens het laatste conclaaf in 2013.
De kanshebbers
Er zijn geen officiële kandidaten voor het pausdom, maar sommige kardinalen worden beschouwd als 'papabile', oftewel geschikt om paus te worden. Sinds Johannes Paulus II in 1978 een einde maakte aan de Italiaanse dominantie van het pausdom, is het veld aanzienlijk verbreed. Kardinalen uit verre landen worden nu als kanshebbers gezien. De afgelopen drie pausen kwamen uit Polen (Johannes Paulus II), Duitsland (Benedictus XVI) en Argentinië (Franciscus). Van de 133 kardinalen die naar verwachting zullen stemmen, zijn er 108 benoemd door Franciscus.
Hoewel er geen duidelijke favoriet is, worden de Italiaanse kardinaal Pietro Parolin en de Filipijnse kardinaal Luis Antonio Tagle als koplopers beschouwd.
Als echter snel duidelijk wordt dat geen van beiden kan winnen, zullen de stemmen waarschijnlijk verschuiven naar andere kandidaten. Hierbij kunnen geografische afkomst, doctrinaire overeenkomsten of gemeenschappelijke talen een rol spelen.
Andere mogelijke kandidaten zijn de Fransman Jean-Marc Aveline, de Hongaar Peter Erdo, de Amerikaan Robert Prevost en de Italiaan Pierbattista Pizzaballa.
'Afwachten en geduld hebben,' zei de Italiaanse kardinaal Mario Zenari dinsdag tegen verslaggevers.
Een van de overwegingen is of de nieuwe paus afkomstig moet zijn uit het mondiale zuiden, waar de congregaties groeien, zoals in 2013 met de Argentijnse Franciscus. Of dat de leiding moet terugkeren naar Europa, of zelfs voor het eerst naar de Verenigde Staten.
Het conclaaf
Het conclaaf werd uitgeroepen nadat Franciscus op 21 april op 88-jarige leeftijd overleed. Er was een vertraging tussen zijn overlijden en het conclaaf om tijd te geven voor de begrafenis, de rouwperiode en om kardinalen de gelegenheid te geven naar Rome te reizen en elkaar te leren kennen voordat ze het conclaaf binnengaan. Dit oude ritueel is gehuld in mysterie en traditie.
De kardinalen worden in het Vaticaan afgesneden van de buitenwereld, tussen hun verblijfplaatsen en de Sixtijnse Kapel, waar ze in het geheim stemmen onder Michelangelo's beroemde plafondfresco van de Schepping en zijn monumentale 'Laatste Oordeel'.
Om geen risico's te nemen, vraagt het Vaticaan de kardinalen om hun telefoons in te leveren voor de duur van het conclaaf en schakelt het de mobiele dekking in het Vaticaan uit. Ook worden signaalverstoorders ingezet rond de Sixtijnse Kapel en het Domus Santa Marta-hotel, waar de kardinalen slapen, om afluisteren en communicatie met de buitenwereld te voorkomen.
Zodra een kandidaat de benodigde stemmen krijgt en accepteert, kiest hij een pauselijke naam en betreedt hij de 'Tranenzaal' om zijn pauselijke gewaden aan te trekken.
Minuten later wordt hij aan de wereld gepresenteerd vanaf het balkon van de Sint-Pietersbasiliek met de Latijnse proclamatie: 'Annuntio vobis gaudium magnum: Habemus Papam!' ('Ik breng u groot nieuws: We hebben een paus!'). Dit wordt onmiddellijk gevolgd door de bekendmaking van zijn doopnaam in het Latijn, gevolgd door de pauselijke naam die hij heeft gekozen.
Duratie
Het langste conclaaf in de geschiedenis duurde bijna drie jaar, maar het is aannemelijk dat dit conclaaf veel korter zal zijn. Kardinalen hebben deze week aangegeven een kort conclaaf te verwachten, hoewel het waarschijnlijk enkele stemrondes zal duren. Het conclaaf begint woensdag laat in de middag. Kardinalen zullen naar verwachting de eerste stemronde op woensdag houden, maar dit is niet verplicht.
In de afgelopen eeuw heeft het meestal tussen drie en acht stemrondes geduurd om een paus te kiezen. Johannes Paulus I — de paus die slechts 33 dagen regeerde — werd in 1978 bij de derde stemronde gekozen. Zijn opvolger, Johannes Paulus II, had acht stemrondes nodig. Franciscus werd in 2013 bij de vijfde stemronde gekozen.
