Bingwa wa zamani wa ‘Heavy Weight’ George Foreman, ambaye alishindwa na Muhammad Ali katika mchezo wa ndondi maarufu wa 1974 "Rumble in the Jungle" kabla ya kutwaa tena taji hilo miongo miwili baadaye, alifariki Ijumaa akiwa na umri wa miaka 76, familia yake ilisema.

Foreman anayejulikana sana kama Big George, aliacha shule akiwa kijana na kuwa bingwa wa Olimpiki na baadaye gwiji wa ndondi. Alipigana mara 81 kama mtaalamu, akishinda 76, 68 kati ya hizo kwa ‘Knockout’.

Pamoja na ndondi alihusika na chombo cha mazoezi cha "George Foreman Lean Mean Fat-Reducing Grilling Machine," akionekana kutabasamu na kirafiki katika matangazo ya TV, na kuwa mtu mashuhuri nje ya mchezo.

"Kwa huzuni kubwa tunatangaza kufariki kwa mpendwa wetu George Edward Foreman Sr, ambaye aliondoka kwa amani Machi 21, 2025, akiwa amezungukwa na wapendwa," familia ya Foreman ilisema katika taarifa kwenye Instagram.

Kubwa zaidi, nguvu zaidi

"Tunashukuru kwa kumiminiwa kwa upendo na maombi, na kwa fadhili tunaomba faragha tunapoheshimu maisha ya ajabu ya mtu ambaye tulibarikiwa kuiita yetu." Promota mashuhuri wa ndondi Bob Arum alimpigia saluti Foreman kama "mmoja wa wapiga ngumi na watu mashuhuri ambao mchezo haujawahi kuwaona."

Mzaliwa wa Texas mnamo Januari 10, 1949, Foreman alikulia huko Houston. Mwanamume aliyemlea alikuwa hayupo mara kwa mara na mara nyingi alikuwa mlevi. Foreman aligundua tu kwamba J. D. Foreman hakuwa baba yake mzazi baada ya kushinda taji la dunia la uzito wa juu wakati baba yake halisi, mwanajeshi mkongwe wa Vita vya dunia vya pili, alipowasiliana.

"Na unapokuwa mkubwa na mwenye nguvu na unadhani wewe ni bora kuliko kila mtu mwingine, unachukua mambo." Foreman alianza ndondi. "Nilijaribu kucheza ndondi ili tu kuwaonyesha marafiki zangu kwamba sikuwa na hofu," Foreman alisema baadaye.

‘‘Kisha, mapigano 25 na mwaka mmoja baadaye, nilikuwa mshindi wa medali ya dhahabu ya Olimpiki." Katika Michezo ya Mexico mwaka wa 1968, Foreman mwenye umri wa miaka 19 alijinyanyua kuelekea kwenye dhahabu ya Heavy weight. Alipokuwa akisherehekea ushindi wake wa mwisho, siku 10 baada ya Wamarekani wenzake Tommie Smith na John Carlos kutoa saluti ya nguvu ya watu weusi kufuatia fainali ya mbio za mita 200, Foreman alipeperusha bendera ya Marekani ulingoni.

Akiwa na futi 6-4 (m 1.93), "George senior" alikuwa mkubwa na mwenye nguvu zaidi kuliko wazani wengine wakubwa wa wakati huo. Alikuwa mwepesi kwa miguu yake, lakini aliteleza kupitia safu ya wataalamu na kupata taji la uzani mzito dhidi ya bingwa Joe Frazier, na kubomoa bingwa katika raundi mbili.

'Wakati wa aibu zaidi'

Kufikia wakati alipopigania utetezi wake wa tatu wa taji kwa raundi 15 dhidi ya Ali mnamo Oktoba 1974 huko Kinshasa, Foreman alikuwa hajashindwa katika mapambano 40 ya kitaaluma. Alikuwa ameshinda zote isipokuwa tatu ndani ya umbali na hakuwa na haja ya kukuza stamina.

Mbinu za Ali za "kamba-dope" zilimchosha mtu mkubwa, ambaye alishindwa katika raundi nane. Ushindi huo ulitoboa hali ya kutisha ya Foreman, hata katika akili yake mwenyewe. "Sikuweza kuamini ningepoteza taji la dunia," alisema baadaye.

"Ilikuwa wakati wa aibu zaidi maishani mwangu. Ilitoka kwa kiburi hadi huruma. Hiyo ni mbaya sana." Kampeni yake ya kuwania taji lingine iliisha alipopoteza pointi kwa mshindani mwingine, Jimmy Young, Machi 1977 usiku wa joto huko Puerto Rico.

Foreman aliugua baada ya pambano hilo na akasema alihisi Mungu akimwambia abadilishe maisha yake.

Alistaafu akiwa na umri wa miaka 28 na akawa mhubiri wa kikiristu. Alipotangaza kurejea miaka 10 baadaye, akiwa na kipara badala ya Afro aliyozoeleka nayo, ilionekana kama janja janja ya mchezo wa ndondi. Aliandika baadaye kwamba alihitaji pesa kwa kituo chake cha vijana.

Kuvuliwa taji la WBA

Kwa miaka mitatu iliyofuata alipigana mara 21, nyingi dhidi ya wapinzani wa wastani, akishinda kila pambano, 20 kati yao ndani ya umbali. Akiwa na jina kubwa katika mgawanyiko dhaifu na uliogawanyika, alipata mkwaju wa taji dhidi ya Evander Holyfield mnamo 1991 na kisha dhidi ya Tommy Morrison miaka miwili baadaye, na kupoteza wote kwa pointi.

Mnamo Novemba 1994 alikabiliana na Michael Moorer, ambaye alikuwa amemwondoa Holyfield. Akiwa na kaptula zile zile alizokuwa amevaa miaka 20 na siku sita mapema dhidi ya Ali, Foreman alikuwa akifuata vibaya alipomshika Moorer kwenye kidevu katika dakika ya 10 kwa mtoano. Akiwa na umri wa miaka 45 na siku 299 alikuwa bingwa wa dunia wa uzito wa juu zaidi.

Kwanza alinyang'anywa taji lake la WBA na kisha taji lake la IBF kwa kukataa kupigana na wapinzani wake lakini alishinda mapambano mengine matatu na bado alikuwa bingwa wa dunia "lineal" alipopoteza kwa pointi na Shannon Briggs mwaka 1997, akiwa na umri wa miaka 48, na kustaafu tena.

Foreman, ambaye aliongoza kipindi cha TV cha 1996 "Bad Dads," alioa mara nne, akazaa watoto 10 na kuasili wawili.

Aliwapa wanawe wote watano jina George Edward, akieleza kwamba alitaka wajue, ‘’Mmoja wetu akifanikiwa , basi sote tunafanikiwa pamoja, na mmoja akishuka, sote tunashuka pamoja!’’