Kiongozi wa upinzani Tanzania Tundu Lissu alifikishwa mahakamani Jumatatu kujibu mashtaka ya uchochezi huku polisi waliokuwa na silaha wakiwazuia makumi ya waandishi wa habari na wafuasi wake kuhudhuria kikao hicho, kutokana na madai ya polisi kuvamia nyumba za upinzani.
Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu jijini Dar es Salaam ilifungwa na polisi walioweka vizuizi barabarani na kuwapiga watu waliojaribu kuingia.
Waandishi wa habari na wanachama wa chama cha upinzani cha Chadema waliamriwa kuondoka mahakamani bila maelezo, jambo lililoibua wasiwasi kuhusu uhuru wa vyombo vya habari kabla ya uchaguzi.
Chama kikuu cha upinzani nchini Tanzania, Chadema, kimevituhumu vyombo vya ulinzi na usalama kwa kufanya "operesheni haramu" usiku kucha kwa kuvamia nyumba za Lissu na Naibu Mwenyekiti John Heche.
Nyumba ya Lissu 'imevamiwa'
Katika taarifa yake, Chadema ilisema: "Katika makazi ya Mhe. Tundu Lissu, askari polisi walivamia nyumbani kwake wakitaka kufanya upekuzi usiofuata taratibu za kisheria, huku wakitumia lugha za vitisho na vitendo vinavyokiuka misingi ya sheria na haki za binadamu."
Taarifa hiyo iliyotiwa saini na Msemaji wa Chadema, Brenda Rupia, ilidai maelezo kutoka kwa polisi na serikali, ikihoji ni kwanini askari walijaribu kufanya upekuzi usiku bila kuwa na kibali halali, mashahidi wa ndani au mmiliki wa mali.
Hakimu Mfawidhi Godfrey Mhini alikataa pingamizi la upande wa utetezi kuhusu ukiukwaji wa taratibu, ikiwa ni pamoja na jaribio la awali la mahakama kusikiliza kesi hiyo kwa mbali, jambo ambalo Lissu alikataa.
Lissu, aliyekuwa mgombea urais na mkosoaji wa muda mrefu wa serikali, alikamatwa karibu mwezi mmoja uliopita na anakabiliwa na mashtaka ya uhaini, uchochezi, na kusambaza taarifa za uongo - tuhuma ambazo chama chake kinaeleza kuwa ni za kisiasa.
Waandamanaji 'wapigwa, wakakamatwa'
Wakili wa kimataifa wa utetezi Robert Amsterdam alikosoa mwenendo wa kesi hiyo kwa kusema: "Mahakama nchini Tanzania zinaonyesha wazi upendeleo dhidi ya Tundu Lissu, na kukataa mapingamizi yetu yote ya awali, yakiwemo yale ya kusikilizwa kwa njia ya mtandao katika kesi inayohitaji uwazi. Wakati huo huo, waandamanaji wamepigwa, kukamatwa na hata kuuawa. Ukandamizaji huu lazima ukomeshwe."
Amsterdam aliongeza kuwa wakati wakili wa eneo hilo alimuona Lissu kwa muda mfupi akiwa chini ya uangalizi wa magereza, sehemu kubwa ya timu ya utetezi imeendelea kunyimwa haki yake ya kisheria, jambo ambalo ni ukiukwaji wa haki za kisheria za Lissu.
Kesi hiyo imevuta hisia za kimataifa huku kukiwa na shutuma za kuongezeka kwa ubabe chini ya serikali ya Rais Samia Suluhu Hassan. Mashirika ya haki za binadamu yameelezea mara kwa mara wasiwasi wake kuhusu ukandamizaji dhidi ya wapinzani wa kisiasa, vyombo vya habari na mashirika ya kiraia.
Mwanachama wa Chadema alionyesha kusikitishwa baada ya kuzuiwa kuingia katika chumba cha mahakama, akiitaja hatua hiyo kuwa ni kinyume cha katiba.
'Ukiukwaji wa haki za kikatiba'
“Nina kila haki kama mwananchi kupata mikutano ya hadhara, kunifungia bila sababu za msingi ni ukiukwaji wa wazi wa haki yangu ya kikatiba,” alisema Joseph Mussa, mfuasi wa Chadema aliyesafiri kutoka Morogoro kuhudhuria kikao hicho.
"Hii ni mahakama ya umma, si klabu ya kibinafsi. Hawawezi tu kuamua nani aingie na nani asiingie. Tuko hapa kumuunga mkono kiongozi wetu na kushuhudia haki ikitendeka," alisema.
"Katiba inanihakikishia haki ya kusikilizwa kwa haki na kupata haki kwa umma. Wanachofanya ni vitisho tupu. Ni makosa, na lazima ikome," Mussa aliongeza.
Kusikizwa kwa Lissu kunakuja miezi michache kabla ya uchaguzi wa serikali za mitaa nchini Tanzania, unaoonekana kuwa mtihani muhimu kuelekea uchaguzi mkuu wa 2025. Upinzani unaonya kuwa kushindwa kutetea haki za kimsingi kunaweza kudhoofisha uhalali wa mchakato wa uchaguzi.
Uamuzi wa mahakama siku ya Jumatatu unatarajiwa kuamua mwenendo wa kesi hiyo, huku waangalizi wakifuatilia kwa karibu dalili za ukandamizaji zaidi au uhuru wa mahakama.
